بتن پیش آکنده چیست؟ (قسمت اول)

بتن پیش آکنده چیست؟ (قسمت اول): تیم مهندسی ساختمان فرازنام با هدف شناخت و اشنایی شما عزیزان با بتن پیش آکنده و ویژگی های آن تهیه و گردآوری نموده است. 

در ضمن میتوانید مطالب بیشتری هم در اینستاگرام مجموعه مشاهده فرمایید با ما همراه باشید.

بتن پیش آکنده یا PA Concrete(Preplaced Aggregate) یکی از بتن های خاص است.
اگر پس از ریختن مصالح سنگی درشت دانه در قالب، ملات ماسه سیمان را بدان تزریق کنید‌، بتن پیش آکنده تولید می‌شود، که به آن اختصاراً بتن (PA) می‌گویند.‌

بتن پیش آکنده یا دوغابی‌ برای محل‌هایی که به آسانی قابل دسترسی نبوده یا محل‌هایی که مناسب بتن ریزی با روش‌های معمولی نیستند کاربرد دارد. همچنین استفاده از این بتن بیشتر در زیر آب، کارهای تعمیراتی، بتن حجیم، بتن ریزی در هوای سرد و گرم و همچنین جهت جلوگیری از جدایی دانه ها در بتن سنگین متدوال است.

یک نمونه از کاربرد این بتن، قطعات ویژه میباشد که میتوان به بتن ریزی محفظه پیل های هسته ای که بتن ریزی و متراکم کردن در آنها به سادگی نیست اشاره کرد.

نحوه بتن ریزی در این روش در دو مرحله است:

1. ابتدا سنگدانه درشت دانه در قالب ریخته، توزیع ‌و متراکم میگردد.
2. سپس فضای خالی بین آنها که تقریباً ۳۳ درصد کل حجم را تشکیل می‌دهد، با ملات پر می‌شود.

نکته:
این ملات حاوی روان کننده ها، برخی افزودنی های بتن و همچنین منبسط کننده ها میباشد.
ملاتی که به حالت دوغاب درامده است با فشاری بین ۵ تا ۸ اتمسفر به طور یکنواخت و از بالا به پایین و توسط کمپرسور هوا تزریق شده تا تمامی تخلخل بین سنگدانه ها توسط ملات پر شود.واضح است که در این روش بتن ریزی، سنگدانه ها میتواند با دانه بندی ناپیوسته انتخاب شود و محدودیتی از بابت پیوستگی دانه ها وجود ندارد.

در مورد بتن پیش آکنده باید به یک سری نکات توجه داشت:

• کوچکترین اندازه سنگدانه مصرفی باید ۸ الی ۱۰ برابر بزرگترین اندازه دانه های ماسه موجود در دوغاب باشد.
• برای پیوستگی بهتر میان سنگدانه ها و دوغاب سیمان ، سنگدانه های درشت باید عاری از گرد و غبار باشند. زیرا‌ این مواد در مخلوط باقی مانده و جدا نمی‌شوند. در غیر این صورت پیوستگی کامل بین سنگدانه های بتن به وجود نمی آید.
• بهتر است سنگدانه ها را قبل از اضافه نمودن ملات به طور کامل خیس و اشباع نمود. به هر حال آب نیز نباید مدت طولانی روی مصالح باقی بماند زیرا ممکن است سبب رشد جلبک و ‌خزه شود.
• نسبت اختلاط ریز دانه های ملات از نظر وزنی معمولا شامل دو قسمت سیمان پرتلند یک قسمت خاکستر بادی و ۳ الی ۴ قسمت ماسه ریزدانه است.
• برای کاهش خطرات آب انداختن و بهبود کیفیت روانی ملات می توان از پوزولان استفاده کرد
• در این بتن معمولا از مواد افزودنی روان کننده با خاصیت دیرگیرکننده استفاده می شود.
• در این بتن معمولا از مواد منبسط شونده نظیر پودر آلومینیوم نیز می توان در ملات استفاده کرد.

اصول و نکات اجرایی بتن پیش آکنده:

• سیمان و سنگدانه های ریز و مواد افزودنی را در یک میکسر مخصوص که سرعت گردش آن زیاد است با سرعت بالا مخلوط نموده و تا قبل از تکمیل عمل پمپاژ، در همان میکسر به صورت معلق باقی می ماند.
• قالب و قطعات محصور کننده محل بتن ریزی باید کاملا آب بند بوده و بتواند فشار ملات سیمان را تحمل کند.
• در بالای قالب یا در بالاترین قسمت فضای مورد بتن ریزی باید لوله ای برای خروج هوا در موقع تزریق ملات ، پیش بینی شود. تزریق ملات باید تا وقتی ادامه یابد که ملات از لوله هواکش سرریز نماید. ملاتی که از دهانه خروجی لوله هواکش سرریز می کند در ابتدا دارای حباب های هوای بسیاری است، تزریق باید تا موقعی ادامه یابد که در ملات خروجی حباب دیده نشود.
• در بتن پیش آکنده اصولا نیازی به ارتعاش  لرزاندن درونی نیست، ولی گاهی لرزاندن بیرونی در سطح بالای ملات به بهتر شدن کیفیت سطوح نهایی منجر می گردد.
• ملات معمولا تحت فشار از میان لوله‌های شکافدار پمپ می شود و این لوله‌ها تا قطر ۳۵ میلیمتر نیز ساخته می‌شوند. با بالا آمدن سطح ملات لوله‌ها به تدریج بیرون کشیده می‌شوند. اصولاً نیازی به ارتعاش داخلی نیست ولی گاهی ارتعاش خارجی در سطح بالای ملات به بهتر شدن کیفیت سطوح نهایی منجر می‌شود‌.

مهمترین مزایای بتن پیش آکند‌ه:

• عدم جدایی اجزا تشکیل دهنده بتن و همگنی بسیار خوب آن، به ویژه در بتن های سنگین با داشتن سنگدانه‌های سنگین وزن
• امکان مصرف مواد افزودنی بتن مانند افزودنی‌های حبابزا، روان ساز، پوزولان‌ها، پلیمرها، حباب زداها، ضد قارچ، زود گیر کننده‌ها، کند گیر کننده‌ها، انبساط زاها و اتصال‌زاها و مواد آب بندکننده در ملات مصرفی.
• همگنی بسیار خوب آن به ویژه در بتنهای سنگین با داشتن سنگدانه های سنگین وزن با چگالی ۵.۳ تا ۸.۷
• جمع شدگی خمیری کم و همچنین جمع شدگی کم ناشی از خشک شدگی که معمولاً در این بتن‌ها نصف تا ۳/۱ بتن‌های معمولی مشابه است.
• پتانسیل ترک خوردگی کاهش می‌یابد و این امر برای منابع آب و تعمیر و غیره بسیار مهم است.
• آب بندی و دوام بهتر این بتن‌ها در محیط‌های خورنده به دلیل همگنی و ترک کمتر و نسبت آب به سیمان کم.
• خزش این بتن در مقایسه با بتن های معمولی کمتر است.
• امکان خنک سازی و گرم سازی ساده‌ تر مصالح سنگی و ملات تزریقی در هوای گرم و سرد و بتن ریزی حجیم.

مزایای بتن پیش آکند‌ه هنگام اجرا:

• امکان ایجاد نماهای خاص و بکار گیری مصالح سفید و رنگی در مجاورت سطح.
• امکان مصرف سیمان کمتر که به نوبه خود گرمازایی و سرعت گرمازایی کمتر را در بتن های حجیم باعث میشود و تضاد ایجاد مقاومت و دوام با سیمان کم را با کارآیی بتن مرتفع می‌سازد.
• امکان استفاده از دانه بندی گسسته در این بتن.
• عدم نیاز به تراکم (مگر در موارد لزوم) که خود یک امتیاز بزرگ برای بتن ریزی است.
• امکان ریختن بتن در زیر آب، اعم از ساکن و جاری به ویژه در آب‌های کم عمق و کمک در تثبیت و فرو بردن قالب‌ها در آب.
• امکان دستیابی به مقاومت‌های نسبتاً زیاد، با بکارگیری نسبت آب به سیمان کمتر و مصرف روان کننده و میکروسیلیس در ملات تزریقی. (مقاومت ۴۰ ، ۶۰ و ۹۰ مگاپاسکال برای سنین ۲۸ و ۹۰ روزه و یکساله بدون روانساز و میکروسیلیس گزارش می شود که با توجه به عیار سیمان آنها جالب توجه می باشد.)
• کم کردن هزینه‌های تجهیز کارگاه به ویژه در بتن ریزی‌های حجیم و سدها.
• داشتن مدول ارتجاعی بیشتر، ضریب پواسون کمتر و خزش کمتر از بتن‌های معمولی مشابه.

شما دوستان عزیز می توانید جهت آشنایی با شیوه های نوین طراحی و اجرای ساختمان در اصفهان توسط شرکت ساختمانی فرازنام، به آدرس صفحه اینستاگرام  ما مراجعه فرموده و از نمونه کارها دیدن فرمایید.