نظارت ساختمان به مجموع کارها و عملیاتی که ناظر ساختمان برای اطمینان حاصل کردن از منطبق بودن عملیات ساختمانی و تاسیساتی با مشخصات موجود در پروانه ساختمان، نقشه های اجرایی، فایل های محاسباتی و … مطابق با آیین نامه های مقررات ملی ساختمان انجام می دهد، اطلاق می شود.

ناظر ساختمان کیست؟

مهندس ناظر ساختمان (به انگلیسی Supervisor Engineer) یا مهندس مقیم در کارگاه (به انگلیسی resident engineer) شخص حقیقی یا حقوقی دارای پروانه اشتغال به کار مهندسی است. که در یکی از رشته‌های موضوع قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان بر اجرای درست عملیات ساختمانی مانند:

• سازه ساختمان
• معماری ساختمان
• تأسیسات برقی و مکانیکی ساختمان

که به دست مجری ساختمان انجام می پذیرد، برابر با مقررات ملی ساختمان و در حیطه صلاحیت مندرج در پروانه اشتغال خود نظارت می‌نماید.

ضوابط و مقررات نظارت ساختمان چیست؟

تمامی عملیات اجرای ساختمان که در حوزه شمول موضوع ماده ۴ قانون قرار دارند باید تحت نظارت ناظران حقیقی یا حقوقی با رعایت شرایط زیر انجام پذیرد :

• ناظران حقیقی و حقوقی برای اشتغال در بخش نظارت بر اجرای ساختمان باید درخواست خود را تسلیم سازمان استان یا دفتر نمایندگی آن کنند. و سازمان استان به منظور ارجاع مناسب کار نظارت به ناظران. و حفظ شئون حرفه ای و عدالت ناشی از ارجاع کار به آنان، ضمن رعایت حدود صلاحیت مندرج در آیین نامه اجرایی، نسبت به تعیین ناظران هر ساختمان اقدام خواهند نمود.
• ناظران ساختمان مکلفند عملیات ساختمانی را که توسط مجری و تحت نظارت آنها احداث می شود. در حیطه صلاحیت مندرج در پروانه خود از لحاظ انطباق ساختمان با مشخصات مندرج در پروانه، نقشه ها، محاسبات و مشخصات فنی منضم به آن و مقررات ملی ساختمان براساس شرح خدمات مصوب مهندسان رشته ساختمان نظارت کرده و در پایان کار مطابقت عملیات اجرایی ساختمان را با مدارک فوق، گواهی نمایند.
• ناظران حقیقی و حقوقی مکلفند براساس، شیوه نامه ها، بخش نامه ها و ضوابط و مقررات ابلاغی توسط وزارت مسکن و شهرسازی و رعایت شئون حرفه ای و اخلاقی نسبت به ارایه خدمات مهندسی اقدام نمایند.
• مجری موظف است بطور تمام وقت در کارگاه ساختمانی حضور فعال داشته و تا زمانیکه به عنوان مجری ساختمان اشتغال به کار دارد. نمی تواند به کار دیگری اشتغال داشته باشد. به همین منظور سازمان استان موظف است از ارجاع کار نظارت به دفتر مهندسی اجرای ساختمان و مجری حقوقی خودداری کند.

قوانین نظارت ساختمان چیست؟

• صاحب کار نمی تواند ناظر ساختمان یا مجتمع یا مجموعه ساختمانی خود باشد.
• در محل هایی که ناظر ساختمان به تعداد کافی نباشد یا وجود نداشته باشد طبق مفاد ماده ۱۸ مبحث نظامات اداری باید عمل شود.
• به منظور ایجاد هماهنگی بین ناظران حقیقی و حقوقی رشته های مختلف ساختمان و ارسال گزارشهای مراحل اصلی کار حاصل از بازدید های مکرر ناظران از عملیات اجرایی ساختمان. به مرجع صدور پروانه ساختمان و سازمان استان، که باید براساس شرح خدمات مهندسان ساختمان انجام پذیرد. ناظران رشته های معماری، عمران، برق و مکانیک و ناظر هماهنگ کننده که یکی از ناظران رشته های معماری یا عمران همان کار خواهد بود. توسط سازمان استان تعیین و به صاحب کار، شهرداری و مجری ساختمان معرفی می شوند.
• ناظر هماهنگ کننده هر ساختمان باید گزارش پایان هر یک از مراحل اصلی کار خود و سایر ناظران را به مرجع صدور پروانه ساختمان و سازمان استان تسلیم کند. و چنانچه در حین اجرای ساختمان با تخلفی برخورد نماید و یا سایر ناظران به او اعلام دارند. مراتب را به سازمان استان، مرجع صدور پروانه ساختمان اعلام نماید.